کد مطلب:211061 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:122

مسئله سوم فلسفی
امام جعفر صادق در بیان خیر و شر و نسبت به آن خدای تعالی فرمود این موضوع و مشیت و اراده قضا و قدر در عالم تضاد و تزاحم و شر قلیل و خیر كثیر و شرور اعتبای و غیره همه در ذیل موضوع لا جبر و لا تفویض حل شده است و اگر كسی به حقیقت امر بین الامرین اقرار و اعتراف كرد به این حقیقت خواهد رسید و وقتی اراده و مشیت خدا را شناخت اراده و مشیت انسان را هم خواهد شناخت.

موضوع دیگر درك حقیقت علت العلل است كه نفس انسانی استطاعت فهم و درك آن را ندارد زیرا در حیطه علم و دانش و كشف آن نیست و لذا باید به صرف علم به معلول علم به علت پیدا كند و به وجود علت سر تعظیم خم نماید و لذا در فلسفه ماهیت و وجود و علت ذاتی و علت خاصه فصلی دارد كه از بحث كنونی خارج است و امام علیه السلام انسان را در مقابل معلول كه نماینده علت است به تسلیم امر می فرماید.

در سلسله علل و معلول همین كه علم و یقین حاصل شد كه هیچ معلولی بی علت نیست آنگاه همه جهان را معلول علت العلل اولیه دانسته و او را خدا و خالق می نامیم و شرع و دین به ما چنین امر می كند كه به رهبری عمل و علم وجود علت العلل را بشناسیم و تسلیم امر او گردیم.

از این بیان فلسفه تشریع روشن می شود كه تمام مسائل فلسفی از وجود و ماهیت و قضا و قدر و جبر و تفویض و خیر و شر حقیقت و مجاز سلسله علت و معلول همه در امر دین كه رهبر به تكامل است معلوم و مشهود می گردد زیرا راهی است ساده صاف مستقیم روشن كوتاه كه آدمی را به سر حد كمال مطلوب می رساند و در سایه عقیده به اصول و فروع دین در این صراط مستقیم و راه هموار به سعادت لایقه می رسد و مطلوب هم همین است و نتیجه شناختن حقیقت اشیاء هم جز این نیست.

امام جعفر صادق (ع) در پاسخ مفضل در اطراف عقیده معطله می فرماید معطله آنها هستند كه می خواهند به حس درك حقایق كنند بدون آنكه از عقل رهبری گیرند و اینها بی جهت معطل هستند به هیچ كجا هم نمی رسند باید عقل و علم و دین بشر را به سعادت و كمال خود برساند نه حس و ماده.



[ صفحه 250]